Zomaar een stukje

Ik leef op Bonaire. Ik woon niet meer simpelweg op Bonaire, nee, ik leef er nu ook. Dit eiland slokt me op, ik ontwikkel er een haat-liefdeverhouding mee. Vaak denk ik hier te kunnen wonen, soms denk ik van niet en af en toe benauwt het sociale leven (en de sociale controle) me zo dat ik bijna geen adem meer kan halen. Bijvoorbeeld als ik Jimmy aan het einde van de week wil vertellen wat ik zoal gedaan heb en hij blijkt alles al te weten. Of wanneer ik mensen spreek die ik niet ken of eerder gesproken heb, maar die mij wel kennen en van alles over mij blijken te weten. Enerzijds geniet ik daardoor een heleboel bescherming, anderzijds voelt het soms beklemmend. Maar over het algemeen houd ik van Bonaire. Ik vind dat ik dat inmiddels mag zeggen. In de antropologie spreekt men wel van going native, wat betekent dat je zo opgaat in je onderzoekspopulatie- en veld dat je er feitelijk een onderdeel van uit gaat maken. Zo ver ben ik niet, al hoor ik vaak van mensen dat ik geen echte Makamba meer ben en al bijna een Antilliaanse/Bonaireaanse. Ik spreek dan wel weinig Papiamentu, maar ik ken alle stopwoordjes, kreten en geluiden die ze hier continu laten horen. Dat is mijn standaard grap geworden als iemand me vraagt of ik Papiamentu spreek: “vloeiend! è EEÉÉ!” (die doe ik thuis wel een keer voor, geen idee hoe je het zou moeten schrijven). Succes gegarandeerd. Verder had ik tot gisteravond een soort van ingerolde kleine staartjes in mijn haar, maar die heeft Jimmy er op mijn verzoek uit zitten pielen in het lege marktpaviljoentje voor City café. Was best gezellig! Een moment overwoog ik of het misschien niet te marikoe was, een man die zich bezig houdt met vrouwenhaar, maar Jimmy had al twee biertjes besteld en duwde me richting het paviljoentje omdat je daar als zijnde een treintje achter elkaar kunt zitten. En dat is wel zo handig.

Mensen verbazen zich er wel eens over hoeveel ik gedaan en gezien heb, hoeveel mensen ik al ken en gesproken heb. Ik kan oprecht zeggen dat ik het eilandleven ingedoken ben. Eerder schreef ik iets over het leven van verschillende levens op Bonaire. Dat is natuurlijk onzin, men heeft maar één leven, of in ieder geval maar één leven tegelijk. Maar ik beweeg me wel in en tussen verschillende werelden. En ook dat is onzin, want er is maar één wereld, of dat vermoeden we althans. Laat ik niet teveel afdwalen… Het is bijzonder om vanuit een bar vol Nederlanders naar een snèk vol locals te verschuiven. Te eten bij een 'echt' restaurant terwijl er auto's volgestouwd met gezin en (buur)kinderen langsrijden om wat langs de boulevard te touren. Want soms zit ik in het restaurant, maar soms ook in die auto's. Soms ken ik de mensen in die auto zelfs. Van Plaza resort naar een Chinees barretje in de buitenwijk Nikiboko. Of van een toeristische attractie naar een sporttoernooi met alleen maar Antillianen. Ik kom overal. En dan zijn er ook nog plaatsen en momenten waarop die groepen en werelden samenkomen.

Vanavond reed ik met Boi (Antoin) naar Joop in de Lagoen. We hadden Joop eerder ontmoet voor een interview en nu gingen we er gewoon een biertje drinken. Op stap zijn met Boi is altijd leuk en nuttig, of het nu een culturele activiteit betreft of gewoon iets leuks. Boi weet veel, kent iedereen, heeft gevoel voor humor en, het belangrijkste, neemt mij regelmatig mee op sleeptouw. Tijdens die tochtjes vraag ik hem de hemd van het lijf. “Boi Antoin is het mediagebeuren hier op Bonaire”, zei Chris eens tijdens één van onze vele gesprekken in City café. En dat klopt, maar tegelijkertijd is Boi allerminst enthousiast over de politieke ontwikkelingen en huidige gang van zaken omtrent de band met/integratie in Nederland en de Nederlanders op het eiland. En dit projecteert hij in de media. Maar, zo herhaalt Boi vanavond weer, ik heb me goed aangepast aan de Bonaireaanse cultuur, ben geïntegreerd en ingeburgerd. Hij waardeert mijn interesse in het eiland en de mensen en verwondert zich over hetgeen ik al ken en weet. “Je bent al een beetje een echte Bonaireaanse, Karin”, lacht hij. Het feit dat ik straks tijdens Dia di Rincon (30 april) in de folkloristische optocht mee loop, gehuld in traditionele Simadan kleding, vindt Boi echter op zijn minst bijzonder. "Die is niet van ons, denken de mensen dan", verbeeldt hij zich de situatie alvast in. Er schiet me een vraag te beginnen: “Maar kan dat dan eigenlijk wel, ik… als Nederlander, als enige Nederlander, ...in die optocht?”. Dia di Rincon is sinds 1988 immers hét cultuurfeest van Bonaire en de viering richt zich uitsluitend op de Bonaireaanse folklore. Mijn vraag is waarschijnlijk zo direct dat Boi in de lach schiet. Uiteindelijk antwoordt hij dat het best kan, …maar ik moet wel mijn best doen. Echt goed mijn best doen.

Nu ga ik lekker slapen. Morgen weer een dag! Ik heb inmiddels een auto geregeld (bij Ruud, docent maatschappijleer aan de Scholengemeenschap, ook een verhaal apart…) en daarmee ga ik Joost aanstaande zondag van het vliegveld afhalen. :)

ps: nieuwe foto's online onder kopje foto!