Carnaval en meer!

Klik hier voor foto's!

Wat houd ik van Bonaire! Het klimaat, de natuur, de mensen en het lome, ontspannen leven dat hier geleefd wordt... I love it! Bonaire is nog lang niet overspoeld door toerisme, niemand probeert je hier een poot uit te draaien (al is het leven hier simpelweg duur, alles moet namelijk geïmporteerd worden) en van de Nederlandse betuttelingregeltjes is gelukkig (nog) geen sprake. Hier kun je je biertje in de ene kroeg halen, er vervolgens mee naar buiten lopen, en ‘m in een andere bar opdrinken. Hier draagt niemand gordels, trouwens ook geen helmen, en kleine kinderen zitten gewoon voorin bij mama op schoot. Mensen rijden ook niet harder dan 40 km/u, waarom zou je? Van A naar B rijden doe je hier met een enorme omweg om onderweg zoveel mogelijk bekenden en vrienden te kunnen groeten en ontmoeten. Waar elke inwoner van Bonaire het over eens is? Dit moet blijven zoals het is. Verder moeten de salarissen natuurlijk wel omhoog, moet Nederland meer geld in allerlei stichtingen en projecten pompen, en zou het voor iedereen het beste zijn als er wat gedaan wordt aan de werkgelegenheid op het eiland. Maar dat is een heel ander verhaal.

En wat doe ik? Ik heb inmiddels (sinds een week) een baantje als vrijwilligster bij Jong Bonaire, een naschoolse opvang voor kinderen en jongeren. Hier loop ik mee met Sinaida, de ‘cultuur-docente’. Het gaat tijdens deze lessen/bijeenkomsten over de Bonairiaanse geschiedenis, muziek, dans en taal. Alles wordt in het Papiamentu gedaan, maar ik moet zeggen dat mijn Papiamentu inmiddels minstens zo goed is als mijn Turks. Dus dat is mooi. Ahum. Maar zonder dollen, binnenstappen bij Jong Bonaire met de woorden “Bon dia, kombai? Ik ben Karin en ik doe onderzoek naar cultuur op Bonaire” is één van de beste stappen die ik tot zover tijdens mijn onderzoek gezet heb! Bij Jong Bonaire voel ik me zo welkom. Ik spreek veel interessante mensen en maak van binnenuit mee waar mijn onderzoek zich nu juist op focust: het uiten en bewaken van ‘de’ Bonairiaanse cultuur. Als het ijs eenmaal gebroken is, geeft mijn specifieke onderzoeksonderwerp trouwens een enorm voordeel. De inwoners van Bonaire zijn allemaal op hun manier bezig met cultuur en politiek, en dat maakt het gemakkelijk om informatie te krijgen of om een gesprek te beginnen. Mensen lijken me soms bijna dankbaar te zijn dat ik interesse toon in, en een antropologisch onderzoek verricht naar, al deze actuele kwesties. En naast het feit dat het zeer nuttig is voor mijn onderzoek, is het ook gewoon een waar feest om weer met jongeren te mogen werken. De meeste van de jongeren die ik hier spreek zijn zich in meer of mindere mate aan het voorbereiden op een komst naar Nederland in het kader van studie. Dit zijn ontzettend leuke gesprekken!

Het was dankzij Sinaida, van Jong Bonaire, dat ik Carnaval vierde met een heuse ‘Bonairiaanse’ familie! Zaterdagochtend werd ik opgehaald door Sinaida, haar man Humpfrey en de 14-jarige buurjongen genaamd Flaviando (Fla) die er op de één of andere manier altijd bij is. Zaterdag vierden we Carnaval in Rincon. Rincon is een dorpje op Bonaire. Veel kleiner, en veel traditioneler, dan Kralendijk. Warmwaterkranen zul je hier niet vinden. Het Carnaval was echter een spectakel. In vergelijking met Kralendijk is de optocht van Rincon veel kleiner. Dit komt, heb ik me laten vertellen, omdat veel wagens de oversteek van Kralendijk naar Rincon (of andersom) niet zullen overleven. Er staat namelijk een zeer sterke wind op dit stuk weg. En dan kiezen, zo blijkt, de meeste feestgangers er toch voor om met hun wagen te pronken tijdens de grote optocht in Kralendijk. Na Carnaval te Rincon ben ik blijven slapen bij Sinaida, …en wat een gastvrijheid! En wat een heerlijk eten! De volgende ochtend zijn we naar de ‘knoek’ van Humpfrey gereden. Veel Bonairiaanse mannen hebben een knoek. Een knoek is een stuk land, overgedragen van vader op (klein)zoon, waar men het één en ander probeert te verbouwen en wat schapen en kippen houdt. De omvang van een knoek is meestal echter enorm! Feitelijk is het een uit de klauwen gegroeide moestuin, waar een man weer even man kan zijn en waar de tijd lijkt te hebben stil gestaan. Humpfrey vertelde mij dat hij elke ochtend naar zijn knoek rijdt om de geiten en kippen te voeren, en in de weekenden blijft hij er wat langer om een leguaan te vangen, te slachten en ter plekke te bereiden op een groot vuur. Het is echt zoiets moois! Jammer dat het principe van de knoek onder druk zal komen te staan, met de eigendomswetgeving die Nederland wil gaan invoeren. Nu is dit nog helemaal niet geregeld en is een knoek feitelijk gratis en voor niets.

Na dit spannende avontuur vol geiten, leguanen en vuur (!) reden we naar Kralendijk en hebben we wederom een prachtige optocht bekeken. Het leuke aan zo’n optocht is dat het vrij gestructureerd begint, maar na verloop van tijd staan de toeschouwers op straat te dansen en lopen de verschillende Carnavalsgroepen volledig door elkaar heen. De koningin van Carnaval blijft overigens ook niet langer dan twintig minuten op haar vaste plek staan te zwaaien, iets wat ik me overigens goed voor kan stellen. Kortom, na verloop van tijd loopt alles door elkaar heen en eigenlijk wordt het vanaf dit moment pas echt leuk. Vanaf dit moment gaat het los. Ik ben natuurlijk altijd degene die uit het publiek getrokken wordt om mee te doen, …misschien blijft het verbazen, een Makamba die met de heupen en billen kan schudden. Het is geloof ik wel mijn ding, …Carnaval! En tot zover lijkt mijn interesse voor dans en muziek mijn gebrek aan Papiamentu te compenseren. Mensen vinden elkaar via muziek, zo is het toch?

Rond 22.00 uur werd ik netjes thuis afgeleverd door Sinaida. Ze drukt me op het hart om ’s avonds niet over straat te gaan en netjes mijn ouders te bellen om te vertellen dat ik Carnaval overleefd heb en dat ik er een surrogaatvader- en moeder bij heb gekregen. Dit is dan wel geen bellen, maar bij dezen. Ik heb netjes gewacht tot Sinaida de hoek om gereden was en toen heb ik de weg naar het centrum van Kralendijk weer ingezet. Uiteindelijk kwam ik uit bij City café en hier belandde ik in het ware oer-Hollandse Carnavalsgedruis. De echte smartlappen en feestknallers, de polonaise, de vogeltjesdans, …alles kwam voorbij. En natuurlijk was iedereen er straalbezopen en maakten ze een ontzettende herrie welke de hele stad vermoedelijk tot in de vroege uurtjes wakker heeft gehouden. Niet-Nederlanders kwamen van ver om te kijken naar ‘ons’ feestje en stonden uiteindelijk net zo hard mee te hossen. Weet je wat het is, …wij mogen dan schreeuwen, en lomp en onbehouwen zijn tijdens ons Carnaval, maar het is wel een feest, een feest evengoed voor iedereen. Dus uiteindelijk heb ik staan hossen op André Hazes, rolde ik tegen vijven mijn bedje in, en kan ik oprecht zeggen dat ik tijdens één weekend twee geweldige Carnavallen (?) meegemaakt heb!

Al met al heb ik hier dus een beetje een dagritme gecreëerd. ’s Morgens en begin van de middag neem ik interviews af met allerlei interessante mensen, participeer en observeer ik overal en nergens, en wat later in de middag draai ik mee bij Jong Bonaire. Vervolgens drink ik een biertje of een smoothie in een bar naar keuze met een enigszins vaste ploeg mensen van gemengde komaf die hier al dan niet permanent gevestigd zijn, alvorens thuis te gaan koken of een lokale maaltijd bij een snèk te halen. En de volgende ochtend begint het ritueel opnieuw. En tussendoor zoek ik gaatjes voor een rondje joggen, een frisse duik of de dagelijkse karweitjes als schoonmaken en boodschappen doen. Ik moet zeggen dat ik een mooi leven leid.

Tot de volgende post!

Ayo!